Hacettepe Üniversitesi Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı

TARİHÇE

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Ana Bilim Dalı, fakültemizin kuruluş çalışmaları aşamasında 1965 yılında Prof. Dr. İlhan Büyüközer Kerse tarafından kurulmuştur. Hâlen kullanılan ve ülkemizdeki ilk elektron mikroskobu laboratuvarlarından olan ünitemiz de aynı tarihlerde faaliyetine başlamıştır. Başlangıçta sınırlı bir kadroyla Prof.Dr. Kerse’nin önderliğinde eğitim ve araştırma etkinliklerini sürdüren Ana Bilim Dalımızda izleyen yıllarda bugün çeşitli Tıp Fakültelerinde Ana Bilim Dalı Başkanı ya da öğretim üyesi olarak çalışan sayıları onu aşan bilim insanı yetişmiştir. Ana Bilim Dalı Başkanlığını 1982-2000 yılları arasında Prof. Dr. Ülken Örs yürütmüştür. O tarihten beri Prof. Dr. Esin Aşan ana bilim dalı başkanlığı görevini sürdürmektedir. Birimimiz bugün dört laboratuvarda çalışan öğretim elemanlarıyla öncü eğitim ve araştırma faaliyetlerini sürdürmektedir.

YER VE KAPASİTE

Ana bilim dalı Tıp Fakültesi binası içinde yer alıp, sekreterlik ve odaların ve laboratuvarların yer aldığı iki ayrı mekân ve bir toplantı salonundan oluşmaktadır. Tıp Fakültesinin Türkçe ve İngilizce eğitim veren iki ayrı bölümüne birinci ve ikinci sınıflarda, Diş Hekimliği Fakültesinin ikinci ve üçüncü sınıflarına ve Hemşirelik ve Tıbbi Teknoloji Yüksekokullarına hem teorik hem de yüksekokullar dışında pratik histoloji ve embriyoloji dersleri verilmektedir. Pratik dersler tıp fakültesinin birinci ve ikinci sınıflarında, 5 ayrı laboratuvarda yaklaşık her laboratuvarda 35-45 öğrenci ile, diş hekimliği fakültesinde 2 ayrı laboratuvarda yaklaşık 50 öğrenci ile uygulanmaktadır. İnteraktif eğitimle ilgili olarak PDÖ ve küçük grup tartışmaları, birimimiz öğretim üyelerince gruplar halinde yürütülmektedir. Tıp fakültesi birinci sınıfında pratik ders saati 16, ikinci sınıfında 100, diş hekimliği ikinci sınıfında 50 ve üçüncü sınıfında 6 saattir.

ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ EĞİTİM SÜRECİ

Araştırma görevlileri hem tıpta uzmanlık sınavı hem de doktora sınavı ile alınmaktadırlar. Kadrolar değişken olup ana bilim dalının ihtiyacına göre açılmaktadır. Eğitim süresi hem tıpta uzmanlık sınavı ile girenler için, hem de doktora öğrencileri için 4 yıldır. İkinci yılın sonunda hem doktora öğrencileri hem de tıpta uzmanlık sınavı ile girenler yeterlik sınavına alınmaktadırlar. Doktora eğitimi Sağlık Bilimleri Enstitüsü programına bağlı olarak yürütülmektedir. Uzmanlık eğitimi, birimimizce hazırlanan asistan karnesi doğrultusunda yürütülmektedir. Uzmanlık öğrencileri Biyokimya, Moleküler Biyoloji, Patoloji ve IVF rotasyonları yapmaktadırlar.

Ana Bilim Dalımızda günlük eğitim, ders programlarına da bağlı olarak haftanın tüm günlerinde gerçekleştirilmektedir. Her hafta 1-2 saat uzunluğunda seminer ve makale saati yapılmaktadır. Bu eğitim saati yaz ayları hariç, tüm akademik yıl boyunca önceden saptanmış bir program dahilinde uygulanmaktadır. Ana Bilim dalında ışık mikroskobu, elektron mikroskobu, immünohistokimya ve kültür laboratuvarları olmak üzere dört adet laboratuvar bulunmaktadır. Işık mikroskobu laboratuvarında öncelikle öğrencilerin pratik derslerinde gösterilecek histoloji preparatları hazırlanmakta ve araştırmalar yürütülmektedir. Elektron mikroskobu, immünohistokimya ve kültür laboratuvarlarında çeşitli projeler yürütülmektedir. Elektron mikroskobu, immünohistokimya ve hücre kültürü alanında ana bilim dalının öncü çalışmaları vardır. 1992 yılından beri referans laboratuvar olarak çalışan birimimizde değişik dokuların antijenik profilleriyle ilgili geniş bir bilgi birikimi mevcuttur. TÜBİTAK ve Üniversite Araştırma fonu tarafından desteklenen bir çok projenin gerçekleştirildiği bölümümüzde bunun yanında tez ya da araştırma düzeyinde klinik bölümlerle ortak pek çok çalışma yapılmaktadır.

ANA BİLİM DALI ÇALIŞMA KONULARI

• Hücre ve dokuların araştırma amaçlı olarak değişik koşullardaki ışık mikroskobik yapıların tanımlanması,
• Hücre ve dokuların araştırma amaçlı olarak değişik koşullardaki elektron mikroskobik yapıların tanımlanması,
• Histokimyasal tekniklerin (eğitim ve araştırma amaçlı ) uygulanması, geliştirilmesi,
• Hücrelerin antijenik kimliklerinin saptanmasına yönelik olarakışık mikroskobu ve elektron mikroskobu düzeyinde immunuhistokimyasal tekniklerin uygulanması, geliştirilmesi,
• Hücre izolasyonu ve kültürlerinin gerçekleştirilmesi ve in vitro hücre kavramlarının saptanması,
• Temelde yukarıda sıralanan teknikleri kullanarak fakültemizin çeşitli klinik dallarla ve üniversitemizin Eczacılık, Diş Hekimliği Fakültesi ile ortak yürütülen projeler ve ortak çalışmalar,
• 1992’den beri HLDA workshop için referans laboratuvar olarak değişik dokuların antijenik profilleriyle ilgili taramaları yapmak ve uluslararası arenada bu açıda birimimizi ve üniversiteyi temsil etmek,
• Tanıya yardımcı amaçlı elektron mikroskobik bulguları ilgili patoloji birimlerine sunmak,
• Tanı amaçlı vital hücre incelemelerinin gerçekleştirilmesi,
• Bilgisayar destekli görüntü yakalama ve görüntü analizleri,
• Stereolojik yöntemlerle hücre ve dokuları oluşturan bileşenlerin analizlerinin yapılması,
• İleri moleküler teknikler kullanılarak hücre farklanmasına ilişkin (Angiogenezis, Timopoez, Plasentasyon) gibi teknikleri açıklamaya yönelik Temel Moleküler mekanizmaların araştırıldığı özgün projeler,
• Teorik ve pratik eğitim için lisans ve lisansüstü düzeyde kaynak oluşturmak.